توسط : مثبت نیوز – رئیس‌جمهور در حساب کاربری خود در ایکس، از بهره‌برداری ۱۳۰ مگاوات برق نیروگاه خورشیدی و آغاز عملیات اجرایی نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت ۲۹۵ مگاوات خبر داد.
در همین راستا، خرداد ماه امسال بود که خبر تخصیص 1.5 میلیارد دلار تسهیلات ارزی برای واردات تجهیزات برق خورشیدی منتشر شد. بر این اساس با تصمیم شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، مقرر شد در راستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، بانک‌های عامل با تأیید بانک مرکزی مبلغ 1.5 میلیارد دلار تسهیلات ارزی برای واردات تجهیزات مورد نیاز ۷ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی در اختیار وزارت نیرو قرار دهند. نگاهی به آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد، دولت در چهارماهه نخست امسال بیش 221 میلیون دلار تجهیزات برق خورشیدی وارد کرده است که 6 برابر واردات تجهیزات برق خورشیدی در مدت مشابه سال 1403 است.
روند ناترازی برق از سال ۱۳۹۲ شروع شده اما از سال ۱۴۰۰ شدت گرفته. شواهد حاکی از آن است که میزان ناترازی برق در سال جاری نسبت به سال ۱۴۰۳ هم شدت گرفته است. طبق آخرین آمار رسمی میزان مصرف برق در تابستان 1404 از 76 هزارمگاوات عبور کرد و رکورد جدیدی را ثبت کرد. بر همین اساس بدیهی است حرکت ایران به سمت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر خصوصا برق خورشیدی باید شدت بگیرد. تا به امروز نیز طبق آمارBP، ظرفیت تولید برق خورشیدی و بادی ایران نیز به ترتیب 500 و 400 مگاوات است و ایران در سال 2023 حدود 2 تراوات ساعت برق تجدیدپذیر تولید کرده است؛ یعنی معادل 0.04 درصد از کل برق تجدیدپذیر تولیدی در دنیا. این موضوع نشان می‌دهد که با وجود سهم بالای ایران در تولید منابع هیدروکربوری در دنیا، این سهم در منابع تجدیدپذیر تقریباً صفر است. البته این موضوع، اتفاق عجیبی نیست زیرا به عنوان مثال سهم عربستان به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ نفت و گاز دنیا از تولید برق تجدیدپذیر فقط 0.12 درصد است.
تا انتهای تیرماه سال جاری، نزدیک به 221 میلیون دلار، دولت تجهیزات مربوط به نیروگاه‌های خورشیدی را وارد کشور کرده است که نسبت به 38 میلیون دلار واردات تجهیزات انرژی خورشیدی در سال 1403 نزدیک 6 برابر افزایش پیدا کرده است. در همین راستا گفتنی است مثل سال‌های گذشته چین بزرگ‌ترین فروشنده تجهیزات انرژی خورشیدی به ایران بوده است به طوری که بیش از ۷۵ درصد پنل‌های خورشیدی وارداتی مستقیماً از چین تأمین خواهد شد و این کشور همچنان بزرگ‌ترین صادرکننده به ایران باقی می‌ماند. حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد واردات از طریق امارات انجام می‌شود که عمدتاً به‌عنوان مسیر ترانزیت برای پنل‌ها و اینورترهای چینی و آسیایی عمل می‌کند. همچنین ترکیه سهمی نزدیک به ۵ درصد در واردات تجهیزات پنل و اینورتر دارد، به ویژه در پروژه‌های کوچک و متوسط مقیاس، ایران به سراغ خرید از ترکیه می‌رود. سهم کشورهای اروپایی در صادرات تجهیزات برق خورشیدی مانند آلمان و ایتالیا حدود 7 درصد است و عمدتاً مربوط به سیستم‌های پیشرفته ذخیره انرژی و اینورترهای تخصصی می‌باشد. اما درمجموع بیش از ۹۰ درصد تجهیزات خورشیدی ایران در سال ۱۴۰۴ از آسیا تأمین می‌شود و اروپا سهم نسبتا محدودتری در پروژه‌های تخصصی ایفا می‌کند. بر اساس دادهای گمرک ایران، در 4ماهه نخست سال جاری ایران بیش از 146 میلیون دلار تجهیزات انرژی خورشید از چین وارد کرده است. در رده بعدی امارات قرار گرفته که تا تیرماه امسال حدود 38 میلیون دلار تجهیزات برق خورشیدی به ایران فروخته است. از بین کشورهای اروپایی نیز آلمان در این مدت بیش از 26 میلیون دلار تجهیزات انرژی خورشیدی صادر کرده است. سهم ترکیه نیز از صادرات تجهیزات برق خورشیدی در این مدت از میان کشورهای همسایه حول و حوش 5 میلیون و 600 هزار دلار بوده است. همچین در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته باید گفت از میان حدود 39 میلیون دلار واردات مربوط به تجهیزات برق خورشیدی، نزدیک به 38 درصد آن از چین خریداری شده و در رتبه بعدی امارات بوده که نزدیک به 5 میلیون و 800 هزار دلار تجهیزات برق خورشیدی به ایران فروخته است که 15 درصد از واردات را شامل می‌شود.
