مثبت نیوز – جمعیت روستایی کشور تا انتهای سال 1403 به 19 میلیون و 800 هزار نفر رسیده است. این عدد معادل 23 درصد از کل جمعیت کشور است. به عبارتی، طی سال 1403 از جمعیت 85 میلیون و 961 هزارنفری کشور، 66 میلیون و 207 هزار نفر در شهرها زندگی میکردند که معادل 77 درصد از جمعیت ایران بوده و 23 درصد از آنها ساکن مناطق روستایی بودهاند.
جمعیت روستایی ایران از 13 میلیون نفر در سال 1335 به 23 میلیون و 238 هزار نفر تا سال 1375 رسیده بود که طی 30 سال اخیر این تعداد رشد منفی را تجربه کرده و به 19.7 میلیون نفر در سال گذشته رسیده است. همچنین سهم روستاها از جمعیت کشور از حدود 69 درصد در سال 1335 به 53 درصد در آخرین سرشماری رژیم پهلوی یعنی سال 1355 رسیده بود که حالا 23 درصد است. لازم به توضیح است که در همه کشورهای توسعهیافته و کشورهای درحال توسعه با سطح بالای تکنولوژی و بهداشت و آموزش، سطح روستانشینی به کمتر از 30 درصد رسیده است.
البته با اینکه جمعیت روستایی ایران طی سه دهه اخیر رشد منفی داشته، بااینحال، جمعیت نزدیک به 20 میلیون نفری روستاهای کشور در بین 195 کشور کوچک و بزرگ، از جمعیت 131 کشور بیشتر و از جمعیت 63 کشور کمتر است. در بین کشورهایی که جمعیت ایران از آنها بیشتر بوده، میتوان به کشورهای رومانی، سنگال، هلند، اکوادور، بولیوی، اردن، کوبا، جمهوری چک، سوئد، پرتغال، جمهوری آذربایجان، تاجیکستان، رژیم صهیونیستی، امارات، مجارستان، اتریش، دانمارک، سنگاپور، فنلاند، نروژ، لبنان، عمان، کویت و ارمنستان و غیره اشاره کرد.
نرخ رشد روستاهای کشور در سرشماری 1345 نسبت به سال 1335 2.1 درصد و در سرشماری بعدی 1.1 درصد بوده که این عدد در سرشماری سال 1365 به بالاترین حد خود یعنی 2.4 درصد رسید. این عدد در سال 1370 نیز مثبت بوده اما از سرشماری سال 1375 به بعد همواره منفی است و حالا به حول حوش منفی یک درصد رسیده است.
روایتهای متفاوتی از تعداد روستاهای کشور وجود دارد. برخی از مسئولان این عدد را 69 تا 70 هزار روستا عنوان کردهاند. مرکز آمار ایران در سال 1400 تعداد شهرستانهای کشور را 469 عدد، بخش را 115، دهستان را 2717، شهر را 1423 شهر و تعداد آبادی را 94 هزار و 544 مورد گزارش کرده است.
این دادهها نشان میدهد از 94 هزار و 544 آبادی موجود در کشور تا سال 1400، بیشترین آنها در استانهای کرمان، سیستانوبلوچستان و فارس به ترتیب با 11.5 هزار روستا، 10.6 هزار روستا و 8.1 هزار روستا قرار داشتهاند. خراسان رضوی با 7 هزار روستا، خوزستان با 6.3 هزار روستا و یزد با 4.4 هزار روستا در رتبههای بعدی قرار داشتهاند. قم با 346 روستا، البرز با 392، بوشهر با 799، تهران با 832 و گلستان با 894 روستا، کمترین تعداد روستاها را داشتهاند.
طی سال 1403 تنها 226 هزار و 430 تولد نوزاد در روستاها ثبت شده که این عدد کمترین میزان موالید در 60 سال اخیر یعنی از سال 1344 تاکنون است. این عدد در سالهای 1344 تا 1358 بین 700 تا 800 هزار تولد در سال بوده که در سالهای 1359 و 1360 به حدود 1.4 میلیون نفر در سال نیز رسید، عددی که 6 برابر زاد و ولد فعلی بوده است.
خانوار مناطق روستایی کشور در سال های 1363 تا 1383 تقریبا بین 5 تا 6 نفر بوده است. این عدد در سال 1403 به عدد 3.3 رسیده است. لازم به توضیح است که در سال های 1363 تا 1383 این عدد برای مناطق شهری کشور 4 تا 5 بوده و حالا این عدد در این مناطق 3.2 است.
تعداد شاغلان مناطق روستایی کشورمان در سال 1403 حدود 5 میلیون و 745 هزار نفر است. از کل اشتغال مناطق روستایی ایران 43.5 درصد از آنان در بخش کشاورزی فعالند، 28.4 درصد در بخش صنعت و 28.2 درصد نیز در بخش خدمات فعالیت میکنند. اما نکته جالب توجه اینکه از سال 1384 تا 1403 که دادههای رسمی اشتغال در دسترس بوده، تعداد شاغلان بخش کشاورزی ایران از 5.1 میلیون نفر با کاهش 33 درصدی به 3.4 میلیون نفر در سال 1403 رسیده است.
سهم بخش کشاورزی از اشتغال در ایران از حدود 25 درصد در سال 1384 به 13.7 درصد در سال 1403 رسیده است.
در سال 1384 تعداد شاغلان مناطق روستایی ایران 7.2 میلیون نفر بوده که سهمی نزدیک به 35 درصد از کل اشتغال ایران را در دست داشته است. این تعداد حالا در سال 1403 به 5.7 میلیون نفر رسیده که سهم 23.2 درصدی از شاغلان ایران را به خود اختصاص داده است. به عبارتی، تعداد شاغلان روستایی از سال 1384 تاکنون سقوط نزدیک به 21 درصدی داشته و از 7.2 به 5.7 میلیون نفر رسیده است.
در سال 1403 درحالی میانگین درآمد یک خانوار طی سال 343 میلیون تومان بوده، این عدد برای مناطق روستایی 201 میلیون تومان بوده است. به عبارتی، یک شکاف 1.7 برابری بین درآمد مناطق روستایی و شهری کشور وجود دارد. فاصله هزینهها نیز در روستاها و شهرها طی سال 1403 نزدیک به 1.9 برابر بوده است، به طوری که طی سال گذشته درحالی میانگین هزینه کل خانوار شهری حدود 269 میلیون تومان بوده که این عدد در مناطق روستایی نزدیک به 145 میلیون تومان بوده است. همچنین درحالی که طی سال 1403 بزرگترین هزینه در سبد هزینههای خانوار شهری مربوط به مسکن با سهم 43.7 درصدی و پس از آن خوراک با 23.6 درصد بوده، این دو عدد برای ساکنان مناطق روستایی به ترتیب 23.5 و 37.7 درصد بوده است.