آغاز فراخوان ملی توسعه سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی ۵ کیلوواتی

مثبت نیوز – مردم می‌توانند با نصب این سامانه‌ها، برق مصرفی خود را به‌صورت مستقل تأمین کنند.

در جهان بیش از یک سوم از ظرفیت‌های جدید نصب شده پنل‌های خورشیدی، پنل‌های پشت بامی هستند. براساس این داده‌ها، سهم پنل‌های خورشیدی پشت بامی در سال ۲۰۱۸ به اوج خود رسید، زمانی که ۴۳ درصد از کل پنل‌های خورشیدی مستقر در آن سال، در ساختمان‌های مسکونی و تجاری نصب شدند. در سال 2022 و 2023 به ترتیب 32 و 37 درصد از ظرفیت‌های جدید نصب شده پنل‌های خورشیدی مربوط به پنل‌های پشت بامی بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی از کشور‌ها همچون چین، هلند و استرالیا در نصب سامانه‌های نیروگاهی پشت بامی پیشرو هستند. طبق تحقیقات و تحلیل‌های ستاد انرژی، چین در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ رکورد نصب ۶۰ گیگاوات ظرفیت جدید برق خورشیدی را ثبت کرده که ۶۰ درصد از آن یا ۳۶ گیگاوات را برق خورشیدی پشت بامی به خود اختصاص داده است. در سطح منطقه نیز، ترکیه، پاکستان و هند با سرعت بسیار بالایی درحال نصب برق خورشیدی هستند.

هزینه احداث نیروگاه خورشیدی به‌ازای هر مگاوات بین ۳۰ تا ۳۵ میلیارد تومان برآورد می‌شود که این عدد بسته به نوع پنل، طراحی مهندسی، شرایط فیزیکی سازه و پیمانکار ممکن است تغییراتی داشته باشد. البته با توافقات انجام‌شده، تجهیزات باکیفیت در این پروژه‌ها استفاده خواهد شد. اگر اظهارات این مقام مسئول را مبنا قرار دهیم، به‌ازای هر کیلووات‌ساعت احتمالاً بین 30 تا 35 میلیون تومان هزینه راه‌اندازی یک نیروگاه خواهد بود. براین اساس، یک نیروگاه 5 کیلوواتی به 150 تا 175 میلیون تومان بودجه نیاز خواهد داشت.

نرخ خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر توسط وزیر نیرو  برای نیروگاه‌های با ظرفیت ۲۰۰ کیلووات و کمتر، نرخ خرید تضمینی 3820 تومان، برای نیروگاه‌های با ظرفیت ۲۰۰ کیلووات تا یک مگاوات، 3150 تومان و برای نیروگاه‌های با ظرفیت یک تا ۱۰ مگاوات، 2800 تومان تعیین شده است. سیدمهدی حسینی، مدیرکل دفتر برنامه و بودجه وزارت نیرو اعلام کرد نرخ‌های جدید خرید تضمینی برق با هدف ایجاد جذابیت اقتصادی برای سرمایه‌گذاران و ایجاد حداقل نرخ بازده داخلی ۳۰ درصد تنظیم شده است.
درصورتی‌که نیاز به توسعه شبکه برای اتصال نیروگاه‌های تجدیدپذیر با ظرفیت بین ۲۰۰ کیلووات تا ۱۰ مگاوات باشد هزینه‌های مربوطه به عهده سرمایه‌گذار خواهد بود.

خرید تضمینی برق را از نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت ۵ کیلووات به‌ازای هر مددجو، در چهارچوب طرح حمایت از اقشار کم‌درآمد و همچنین نیروگاه‌های خورشیدی انشعابی احداث‌شده توسط خیرین در مدارس و مؤسسات آموزشی، به‌منظور تأمین هزینه‌های جاری، با ضریب 1.2 برابر نرخ خرید تضمینی اعلام‌شده (معادل 4584 تومان برای ظرفیت‌های زیر ۲۰۰ کیلووات) انجام دهد.

قیمت خرید تضمینی برق برای نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت ۲۰ کیلووات و کمتر از 2500 تومان در سال ۱۴۰۲ به 3820 تومان در ابلاغیه جدید وزارت نیرو افزایش یافته که این افزایش معادل ۵۳ درصد است.  همچنین نرخ‌های جدید خرید تضمینی برق برای نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت ۲۰ کیلووات تا یک مگاوات از 2200 تومان به 3150 تومان افزایش یافته که نشان‌دهنده افزایش ۴۳ درصدی است.

برای راه‌اندازی نیروگاه‌های پشت‌بامی، ۹ پنل خورشیدی، اینورتر ۵ کیلوواتی، استراکچر آلومینیومی و سیستم‌های ایمنی مورد نیاز است. از نظر فنی به ازای هر کیلووات برق تولیدی، فضایی معادل 10 تا 15 متر مربع نیاز است. یعنی برای مثال نیروگاه 5 کیلووات به فضایی در حدود 50 تا 75 متر مربع نیاز دارد. البته در عمل ثابت شده با فضایی کمتر از این نیز نصب پنل‌ها امکان‌پذیر شده و این عدد کمی بالاتر از حد عملی به جهت ایجاد حاشیه امنیت و مسائل احتمالی در نظر گرفته شده است.

بازگشت سرمایه در نیروگاه‌های خورشیدی معمولاً بین ۵ تا ۸ سال تخمین‌زده می‌شود و این زمان به شدت به هزینه‌های اولیه و تعرفه فروش برق وابسته است.