مثبت نیوز – مازوت، مادهای است که در انتهای پروسه تقطیر نفت باقی میماند ولی چون قابلاحتراق است در کشورهایی ازجمله روسیه، مصر، قزاقستان، کرهشمالی و ایران بهعنوان سوخت گرمایشی مورداستفاده قرار میگیرد.
مازوتسوزی از قدیم در فصل سرما برای کمبود گاز در کشور امری متداول بوده است. با اینکه ایران منابع گازی فراوان دارد اما به خاطر افزایش سالانه تفاضا، نمیتواند گاز را به همه مشترکان برساند. از اینرو اولویت گازرسانی با منازل و واحدهای مسکونی است و مابقی نیز به نیروگاهها و صنایع فولاد و سیمان و پتروشیمی میرود. اینجاست که هرچقدر گاز کم بیاید؛ مازوت بهسرعت جای آن را میگیرد. براساس گفتههای سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم تا پیش از این مصوبه هیئت دولت، ایران در ۱۴ نیروگاه کشور امکان مازوت سوزی داشت. این درحالی است که ایران بعد از روسیه بزرگترین ذخایر گازی جهان را دارد ولی به علت بالا رفتن مصرف داخلی گاز، ایران حالا در تأمین گاز مورد نیاز خود نزدیک به ۱۰ درصد کمبود دارد. کشور ناترازی موجود را با سوزاندن مازوت جبران میکند.
در گزارشی از سوی مرکز پژوهشهای مجلس آمده است که تکیه بالای تولید برق به گاز طبیعی و از طرفی ناترازی در تولید و تقاضای گاز به ایجاد چالش در تأمین سوخت نیروگاهها بهخصوص در فصل زمستان منجر شده است و این ماجرا پیامدهای اقتصادی و زیستمحیطی بسیاری دارد. بخشی از کمبود گاز در فصل زمستان با سوزاندن سوخت مایع (گازوئیل و مازوت) در نیروگاهها جبران میشود. استفاده از مازوت و گازوئیل بهعنوان سوخت جایگزین نیروگاهها با زیانهایی کوتاهمدت و بلندمدت همراه است. از زیانها و عواقب مازوتسوزی در بلندمدت میتوان به سرطانهای خون، ریه، کبد و مشکلات ژنتیکی در باروری مردم منطقه اشاره کرد.
اکنون و با توجه به اهمیت تأمین برق اما تصمیم دولت بر آن شده که مازوتسوزی در سه نیروگاه اراک، کرج و اصفهان متوقف شود؛ اما جدیترین پرسش در این میان این است که مسئله مازوتسوزی در سایر نیروگاههای کشور قرار است چگونه حل شود؟
سهم منابع متحرک در شهرهایی مانند تهران و مشهد بیشتر از شهر اصفهان است ولی منابع ثابت در آلودگی شهر اصفهان، سهم بیشتری دارد. همچنین درباره نیروگاهها بهصورت خاص، در میان کلانشهرهای کشور، اراک تنها شهری است که آلاینده گوگرد دیاکسید در سال گذشته، بهعنوان آلاینده معیار معرفی شد و توانست 27 روز این شهر را در وضعیت ناسالم قرار دهد، درنتیجه تأثیرپذیری شهر اراک از این آلاینده و مصرف مازوت بسیار بیشتر از شهرهای دیگر است.
سهم منابع متحرک در آلودگی تهران، بیشتر است. برخلاف شهری مانند اراک که 98 درصد انتشار آلایندگی آن، برای منابع ساکن (گوگرد دیاکسید) است. در تهران برای ذرات معلق، نقش منابع متحرک نقش غالبی است، همچنین در تهران آلاینده گوگرد دیاکسید، آلاینده شاخصمان نیست. برای تهران 58 درصد منابع متحرک و 52 درصد منابع ساکن است.
استانداردهای بینالمللی برای محتوای گوگرد مازوت، حد مجاز 0.5 را درنظر گرفتهاند. درحالیکه ما مازوتی که مصرف میکنیم، چیزی حدود 3.5 درصد گوگرد دارد، درنتیجه اگر وزارت نفت از طریق طرحهای مختلف بتواند میزان گوگرد را کاهش دهد، قطعاً میتوانیم از سوخت مازوت استفاده کنیم.
اگر این کار را زودتر انجام داده بودند و این خاموشیها زودتر اعلامشده بود، شاید ما به تکلیف دولت که تولید پنجهزار مگاوات برق از طریق خورشید است، میرسیدیم تا اکنون ناترازیمان به 18 هزار مگاوات نمیرسید. در برنامه هفتم دولت برای اولین بار، موظف شده 15 هزار مگاوات برق از طریق خورشید تأمین کند، یعنی عدد مدنظر سهبرابر شده است. شاید این ماجرا باعث شود این عدد را تصویب کنند و بخشی از برق مدنظر از طریق نیروگاههای بادی تأمین شود.