توسط : مثبت نیوز – چاره ای جز افزایش قیمت سوخت نیست اما می‌توان آن را با سناریویی معقول انجام داد.
طبق اسناد وزارت نفت، دولت ایران در سال 1403 بیش از 4 میلیارد دلار واردات سوخت داشته که 3 میلیارد دلار آن مربوط به بنزین و یک میلیارد دلار آن مربوط به گازوئیل است.
واردات بنزین و گازوئیل در سال جاری به 6 میلیارد دلار افزایش می یابد و پیش‌بینی می‌شود در سال 1404 نیز میزان ارزبری ناشی از واردات سوخت حداقل 8 میلیارد دلار برآورد می‌شود.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، سهم دولت از درآمدهای نفتی (37.5 درصد) در سال 1404 معادل 12.6 میلیارد دلار است که طبق برآورد این مرکز، 10.4 میلیارد دلار آن محقق خواهد شد. به بیان دیگر با روند فعلی مصرف بنزین و گازوئیل، دولت مجبور خواهد شد حدود 80 درصد از سهم درآمدهای نفتی خود را صرف واردات سوخت کند.
مدل پیشنهادی مثبت نیوز برای توزیع عادلانه‌تر یارانه بنزین
راهکار پایگاه Mosbatnews برای رفع ناترازی بنزین و همچنین توزیع عادلانه یارانه آن چیست؟ به نظر ما، دولت با اجرای این طرح می‌تواند هم مشکلات فعلی ناترازی بنزین را بکاهد و هم فشار اقتصادی به مردم وارد نشود.
چهارچوب کلی تعریف “سهمیه سوم” است.
در این مدل، قیمت سهمیه اول و دوم ثابت باقی می‌ماند اما میزان دو سهمیه اول و دوم به گونه‌ای تعریف می‌شود که کل مصرف بنزین خودروها در این دو سهمیه با تولید داخلی بنزین معادل روزانه 105 میلیون لیتر پاسخ داده شود.
حال برای مصرف مازاد بر این دو سهمیه، قیمت بنزین به نرخ وارداتی تعریف می‌شود و به اصطلاح سهمیه سومی با قیمت وارداتی تعیین می‌شود.
در این شرایط مصارف خارج از الگوی دو سهمیه اول و دوم، با قیمت فوب واردات شده و با همان قیمت نیز در داخل کشور به فروش می‌رسد.
طبق برآوردها، اصابت سهمیه سوم با تقریب خوبی به سه دهک بالای جامعه خواهد بود و نیاز مابقی مردم با همان سهمیه اول و دوم تأمین می‌شود.
نمودار این گزارش نشان می‌دهد مصرف بنزین دهک دهم جامعه شهری تقریبا 13 برابر دهک اول است و در جامعه روستایی این نسبت به بیش از 26 برابر می‌رسد.
درنتیجه سهمیه سوم و قیمت آن نیز به دهک بالای جامعه برخورد خواهد کرد.
سهمیه و قیمت بنزین برای خودروهای عمومی از این طرح مستثنا می‌شوند.
همچنین برای موارد خاص مثل ساکنان مناطق اقماری کلان‌شهرها که جزء سه دهک بالای جامعه نیستند ولی مصرف بالایی دارند نیز می‌توان تدبیر جداگانه‌ای اندیشیده شده است،با توسعه سوخت جایگزین CNG و LPG در این مناطق و هدایت تقاضا به این سمت، هزینه سوخت این خانوارها نیز کاهش پیدا می کند.
درمجموع سهمیه سوم یک مدل برای رفع ناترازی بنزین و توزیع عادلانه‌تر یارانه آن است و ضمن رعایت ملاحظات جزئی‌تر، این چهارچوب می‌تواند ذیل یک برنامه جامع مورد استفاده قرار گیرد.
