مثبت نیوز – دولت با ارائه آب، انرژی و کود ارزان و حمایت از فناوریهای پیشرفته کشت، تولید محصولات کشاورزی را گسترش داده و سطح زیر کشت گلخانهای را از سال ۲۰۱۸ بیش از سهبرابر کرده است. این سیاستها امکان انحصار نسبی ایران در بازار ۱۲محصول در امارات را فراهم کرده و سالانه ۴ تا ۵ میلیارد دلار برای کشور ارزآوری ایجاد کردهاند.
در شهر کوچک العویر، در حدود ۲۰کیلومتری شرق مرکز شهر دبی، کامیونهای پر از میوهها و سبزیجات در یک رقص ماهرانه به یکدیگر نزدیک میشوند، دور میزنند و از کنار هم عبور میکنند. آن را نوعی باله تجاری عمدهفروشی تصور کنید که با صدای بوقها و غرش موتورها هماهنگ شده است. در پشت انبارها، کارکنان با پیراهنهای پولوی برند، جعبههای محصولات تازه را جابهجا میکنند.
در روبهروی انبارها، فروشگاههای عمدهفروشی مشتریان را از سراسر امارات متحده عربی و فراتر از آن جذب میکنند. این بازار به وسعت یک کیلومترمربع که در حال حاضر بزرگترین بازار در نوع خود در خاورمیانه است.
هجوم محصولات گلخانهای ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس رقبای ایران را در بیش از ۱۲ بازار میوه و سبزیجات شکست داده است. با افزایش حجم، کیفیت این محصولات نیز در حال بهبود است.
این زنجیره تامین پیچیده، تضاد منافع را در بالاترین سطوح نشان میدهد. دلالها در این میان، ثروتهای زیادی به دست میآورند؛ کشاورزان محلی تحت فشار قرار میگیرند. ایران احتمالا در سال۲۰۲۴، ۴ تا ۵ میلیارد دلار از این صادرات ارز به دست آورده و این تازه شروع کار است.
این صنعت که اشتغال ۲۳ میلیون ایرانی و ۸۰ درصد غذای آنها را تامین میکند، در حال حاضر یکپنجم صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. دولت آب، کود و انرژی را به قیمتی تقریبا رایگان در اختیار تولیدکنندگان قرار میدهند. دولت ایران همچنین به کشاورزان یارانه میدهد تا بتوانند از فناوریهای پیشرفته مانند کشت هیدروپونیک برای پرورش محصولات با ارزش بالا استفاده کنند.
ایران در حال حاضر بر بازار ۱۵ کالا در امارات، از بادمجان تا خربزه تسلط دارد. این داستان در مقیاس کوچکتر در عمان و قطر نیز رخ داده است. صادرات ایران که زمانی محدود به گوجهفرنگیهای ساده بود، اکنون در نوع گیلاسی آن، که دشوارترین نوع برای تولید است نیز عالی عمل میکنند.
سبزیجات کشور توسط ۳۶ هزار واحد کشاورزی کوچک تولید میشوند. این سفر تنها 6 ساعت طول میکشد. حمل یک کانتینر میوه از مزارع ایران به انبارهای امارات تنها ۸۰۰۰درهم (۲۲۰۰دلار) هزینه دارد. حمل میوه از مصر یا ترکیه چهاربرابر بیشتر هزینه دارد.
در العویر یک کانتینر کلم بروکلی ایرانی با قیمت پایین چوب حراج خورد.
در سال ۲۰۲۴، صادرکننده ایرانی روزانه 10 کانتینر گوجهفرنگی، معادل ۲۰۰ تن، را با هزینه یکدرهم به ازای هر کیلوگرم (از جمله حملونقل) فروخته شده است. کشاورزان در امارات معمولا باید ۲ درهم در هر کیلوگرم هزینه بگیرند تا هزینه تولید سر به سر شوند؛ درحالیکه محصولات هلندی حداقل پنج برابر آن هزینه دارند.