گزارش عملکرد فارابی

مثبت نیوز – بنیاد فارابی در گزارشی 148 صفحه‌ای که بازه دوم سال 1400 تا نیمه اول 1403 را پوشش می‌دهد، نام 30 فیلم به‌عنوان فیلم‌هایی که در تولید آن‌ها نقش داشته، آمده است.

در بازه شش‌ماهه 1400، فارابی سه فیلم «رمانتیسم عماد و طوبی»، «مستطیل قرمز»، و «شادروان» را روی پرده اکران برد که این بنیاد به ترتیب در ساخت این فیلم‌ها مشارکتی 50، 100 و 30 درصدی داشته است. فارابی با صاحبان این آثار قراردادی تقریباً به ارزش 2 میلیارد و 900 میلیون تومان بسته بود که پرداختی آن حدود 2 میلیارد و 500 میلیون تومان بوده است. قرار دادن این مبلغ در کنار فروش تقریباً 4 میلیارد تومانی این فیلم‌ها از اکران، نشان می‌دهد که شش ماه پایانی سال 1400 برای مسئولان فارابی موفق بوده است. البته باید به این نکته توجه داشت که به جز ‌شادروان‌، دو فیلم دیگر مربوط به دوره‌های گذشته هستند و در سال 98 قراردادشان با فارابی منعقد شده است.
با نگاهی به آمار فروش می‌توان گفت در شش ماه پایانی سال 1400 ‌شادروان‌ بوده که فارابی را از ضرر و زیان نجات داده است. با حذف ‌شادروان‌ از لیست سه‌فیلم‌ سال 1400، فارابی با سهم‌هایی 80 میلیون و 1 میلیارد و 100 تومانی از فروش ‌رمانتیسم عماد و طوبی‌ و ‌مستطیل قرمز‌ باقی می‌ماند. البته این رقم هشتاد میلیون تومان و تمام ارقام ذکر‌شده به‌عنوان سهم فارابی از فیلم‌های مختلف تنها برمبنای درصد اعلامی این بنیاد با عنوان میزان مشارکت در اثر است.

در سال 1401 فارابی قراردادی ده میلیارد و ۴۱۰ میلیون تومانی با صاحبان 9 اثر می‌بندد. فیلم‌هایی چون ‌«مغز استخوان»، «سلفی با دموکراسی»، «بدون قرار قبلی»، «زالاوا»، «تی‌تی»، «رویای سهراب»، «بام بالا»، «بیرو» و «بچه‌های طوفان»، که بیشترین قرارداد در این میان مربوط به بدون قرار قبلی به کارگردانی شعیبی است. نکته جالب اینجاست که 9 فیلمی که فارابی به اکران سال 1401 معرفی کرده، مورد اقبال تماشاگران قرار می‌گیرند. پرفروش‌ترین فیلمی که فارابی در سال 1401 در آن سهم داشته، فیلم تی‌تی به کارگردانی آیدا پناهنده است، فیلمی که با رقم 21 میلیارد فروش، توانست در جمع پرفروش‌ترین آثار غیرکمدی سال 1401 قرار گیرد. با این حال اگر فکر می‌کنید که تی‌تی توانسته سود بزرگی برای فارابی فراهم کند، باید در این گزاره تجدید نظر کنید.
فارابی در تی‌تی، تنها 10 درصد مشارکت داشته و مبلغ پرداختی این بنیاد برای فیلم چند ده میلیاردی پناهنده تنها 420 میلیون تومان بوده است. در بین آثار 1401 فارابی، فیلم‌هایی وجود دارند که فروششان رقم عجیبی دارد؛ فیلم بچه‌های طوفان با فروش یک میلیون تومانی و تنها 180 سانس اکران، لقب کم‌فروش‌ترین فیلم سه سال اخیر فارابی را به خود اختصاص می‌دهد. نکته جالب اینجاست که در این فیلم فارابی مشارکت 100 درصدی داشته و حدود 210 میلیون تومان هم به صاحبان این اثر پرداخت کرده است.
البته باید به فیلم‌های فارابی در 1401، یک فیلم دیگر را نیز اضافه کنیم. پسران دریا هم از فیلم‌های ساخته‌شده در فارابی است که به دلیل نبودن این فیلم در گزارش‌های مالی این بنیاد، آن را از لیست خارج کردیم. این فیلم در اکران تنها حدود 18 میلیون تومان فروخت.

ال 1402 برای فارابی سالی هولناک بود. فارابی در این سال حدود 116 میلیارد تومان قرارداد می‌بندد و درنهایت 108 میلیارد تومان به صاحبان اثر پرداخت می‌کند. اما آنچه از فروش برای فارابی حاصل می‌شود، رقمی 28 میلیارد تومانی است. یعنی تنها حدود 26 درصد از پرداختی 108 میلیاردی فارابی به آن بازگشته و حدود 74 درصد زیان دیده است. البته با فرض اینکه همین مبلغ هم به فارابی برگشته باشد. فارابی در این سال 11 فیلم دسته دختران، کت چرمی، نگهبان شب، بعد از رفتن، شماره 10، گیج‌گاه، جنگل پرتقال، پالایشگاه، پدران، آپاراتچی و آسمان غرب را اکران کرد. این بنیاد با پرداختی‌های 26 میلیاردی و 28 میلیاردی به دو فیلم پالایشگاه و آسمان غرب، رکورد بیشترین پرداختی خود در ادوار مختلف را زد. دو فیلمی که هیچ‌کدام از آن‌ها حتی نتوانستند نیمی از بودجه پرداخت شده را برگردانند.
پالایشگاه با حدود 626 میلیون تومان فروش، کمتر از ده درصدِ سرمایه اختصاص یافته خود را به دست آورد. آسمان غرب، به‌عنوان رکورددار هزینه در ادوار مختلف فارابی، تنها حدود 10 میلیارد تومان در گیشه فروش داشت. البته همان رقم 10 میلیارد تومان هم به فارابی نرسید و تنها 50 درصد از فروش به فارابی تعلق گرفت.

برای درک بهتر اتفاقی که برای این اثر پرهزینه فارابی رخ داده است، می‌توان آن را با یکی دیگر از آثار این بنیاد مقایسه کرد. پالایشگاه در زمان اکران خود روی پرده نقره‌ای تنها 1,124 سانس نمایش داشت، در حالی که فیلم دیگر فارابی یعنی بامبالا در سال 1401؛ 11,825 سانس اکران را به خود اختصاص داد. این تفاوت در تعداد سانس‌ها در حالی رخ داد که بودجه پرداختی حدود 700 میلیون تومانی به بامبالا به هیچ وجه به گرد پای بودجه 26 میلیاردی پالایشگاه نمی‌رسد.

در نیمه اول سال 1403، فارابی 7 فیلم «تاوان»، «آبی روشن»، «روایت ناتمام سیما»، «شور عاشقی»، «شهسوار»، «پروین» و «قلب رقه» را به اکران فرستاد که درمجموع به اندازه فروش کل سال 1402 برای فارابی سهم ایجاد کردند. البته باید توجه داشت که فیلم پروین هنوز اکران نشده است. با این اوصاف 28 میلیارد تومان حاصل از 6 فیلم نیز نسبت به سال 1402 موفقیت بیشتری دارد.
فارابی با 7 فیلمی که در حال اکران هستند، قراردادی 66 میلیاردی بسته است که از آن تنها 64 میلیارد تومان برای صاحبان آثار حاصل شده است. البته این دو میلیارد تومان پول پرداخت نشده فارابی به صاحبان آثار را باید به باقی بدهی‌های این سه سال اضافه کرد. فارابی طی این سه سال حدود 10 میلیارد تومان بدهی دارد که کمترین آن مربوط به فیلمنامه تاوان با 15 میلیون تومان و بیشترین آن برای دسته دختران با نزدیک به 6 میلیارد تومان است.

با تمام این تفاسیر، فارابی برای جشنواره فجر امسال هشت فیلم را روانه پرده می‌کند!