توسط : مثبت نیوز – بررسی 20 میوه در حال کشت و جایگاه ایران در حوزه زراعی.
انبه
هند، تقریبا نیمی از انبه جهان را تولید می‌کند. حدودا ۲۵میلیون تن در سال. در ایران، استان هرمزگان، قطب تولید انبه است و پس از آن، این میوه در سیستان‌وبلوچستان هم کاشت می‌شود.
انبه برای نخستین‌بار، توسط بازرگانان ایران وارد بندرعباس شد و نخستین بار در منطقه نورآباد میناب یک باغ انبه تاسیس شد که متاسفانه حدود 8سال پیش درختان آن با قدمت حدود ۷۰۰سال در آتش سوخت. کل میزان تولید انبه ایران ۴۰هزار تن در سال است که با توجه به وزن سنگین این میوه، شاهد واردات از پاکستان هستیم.
انجیر
بزرگ‌ترین تولیدکننده آن، ترکیه با حدود ۳۵۰هزار تن است. به این‌ترتیب، این کشور تقریبا یک‌سوم از کل انجیر تولیدی جهان را تولید می‌کند. مصر در جایگاه دوم قرار دارد.
در ایران حدود یک‌سوم ترکیه یعنی نزدیک به ۹۵هزار تن انجیر به دست می‌آید و همانطور که حدس می‌زنید، استان فارس و به طور مشخص شهر استهبان، قطب تولید انجیر در کشور است.
انگور
در ایران انگور ملایر معروف است و به‌عنوان پنجاه‌وسومین میراث مهم جهانی کشاورزی، در سازمان فائو به ثبت رسیده است. بااین‌حال، بیشترین میزان تولید انگور در کشور مربوط به استان فارس است.
در کل کشور، سالیانه، 3میلیون و ۲۰۰هزار تُن انگور برداشت می‌شود و ایران از این نظر در جهان رتبه هشتم را در اختیار دارد؛ اما در چین حدود ۵۰درصد از کل انگور جهان یعنی حدود ۱۳/۵ میلیون تُن انگور سالیانه در این کشور برداشت می‌شود.
آلبالو
استان تهران در صدر استان‌های کشور قرار دارد و فیروق در استان آذربایجان غربی و زازران در استان اصفهان در رتبه های بعدی قرار دارد.
سطح زیر کشت باغات آلبالو در کشور حدود ۲۵هزار هکتار است و حدود ۱۶۰هزار هکتار آلبالو از این میزان باغ به‌دست می‌آید. در جهان، ترکیه با حدود ۹۰۰هزار تُن تولید آلبالو در صدر قرار دارد و آمریکا و شیلی با حدود ۳۵۰هزار تن در رده‌های دوم و سوم قرار دارند.
آلو
آلوی «برغان» در بین مردم مشهور است. برغان روستایی در استان البرز و در نزدیکی شهر کرج ولی از توابع شهرستان ساوجبلاغ است. از سوی دیگر شهری در شمال شرقی ایران هم قرار دارد به نام شهر خرو که در نزدیکی شهر نیشابور قرار دارد و پایتخت آلوی مشهور دیگری است به نام آلو بخارا. در ایران سالیانه، نزدیک به ۴۳۰هزار تن آلو تولید می‌شود. اگر اینطور باشد؛ ایران باید بعد از چین که ۶/۶میلیون تُن و رومانی که نیم‌میلیون تُن آلو تولید می‌کند در جای سوم تولید آلو در جهان قرار بگیرد.
آناناس
ایران در مصرف آناناس کشوری کاملا وابسته است و آمارهای سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد سالیانه ۲۰میلیون دلار از این میوه وارد کشور می‌شود.
از این روست که از سال ۱۳۹۶ حدود 5هزار بوته آناناس از هندوستان وارد ایران شد تا ما هم بتوانیم آناناس تولید کنیم و در حال‌حاضر، در برخی مناطق مثل چابهار و نیز در برخی دیگر از مناطق به صورت گلخانه‌ای این میوه کشت می‌شود. با این‌وجود، ما هنوز هم این میوه را به شکل عمده وارد می‌کنیم.
بیشتر آناناس‌هایی که به شکل میوه وارد ایران می‌شود، از مبدا فیلیپین می‌آید که دومین کشور بزرگ تولیدکننده این میوه در جهان است. نخستین کشور اندونزی است. این هم جالب است که ما آناناس را به صورت فرانسوی تلفظ می‌کنیم.
تمشک
نکا، شهری در استان مازندران، پایتخت تولید تمشک در ایران است. البته به طور کلی می‌توان استان مازندران را استانی دانست که بیشترین میزان تولید این میوه را در اختیار دارد. بیشترین میزان تولید بعد از نکا در شهر ساری است.
۵ سال پیش گفته شده بود که میزان تولید تمشک در استان مازندران ۲۰۰تن بوده است. روسیه که بزرگ‌ترین تولیدکننده تمشک در جهان است و حدود ۱۶۵هزار تُن تمشک در سال تولید می‌کند. آمریکا و لهستان نیز در رده‌های دوم و سوم قرار دارند.
توت
توت در استان‌های مختلفی از ایران به دست می‌آید(ولی بیشتر در نیمه شمالی کشور) و در گذشته توت‌سفید شمیرانات که درشت و بی‌هسته بوده معروف بوده است.
توت فرنگی
توت فرنگی، میوه‌ای جدید در ایران است. در متنی که از مجله‌ای به نام مهر در سال ۱۳۱۵ برداشت کردیم.
اولین رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ایران آمد و به نام اتابکی خوانده شد. خود توت فرنگی هم به عنوان یک میوه، حتی در سطح جهان هم نسبتا جدید است و تا ۳۰۰سال پیش به شکل امروزی مورد استفاده قرار نمی‌گرفته، در حال‌حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده توت فرنگی در جهان، چین و در ایران، استان کردستان است.
چغاله بادام
ایالات‌متحده آمریکا بزرگ‌ترین تولیدکننده بادام در جهان است و در این کشور هم چغاله بادام پیدا می‌شود اما با نام بادام سبز. آمریکا نزدیک به ۲میلیون تُن بادام در سال تولید می‌کند. اسپانیا و استرالیا در رده دوم و سوم قرار دارند و ایران جزو هفت کشور اول تولید بادام جهان است. البته در منطقه، ترکیه وضعیت بهتری از ما دارد. استان چهارمحال و بختیاری با تولید سالیانه ۲۴هزار تُن بادام به مرکز و قطب تولید بادام کشور تبدیل شده و یک پنجم کل بادام کشور در این استان برداشت می‌شود.
خربزه
بیشترین میزان خربزه ایران در تربت‌جام، شهرستان مرزی استان خراسان رضوی، تولید می‌شود. آمارهای سال ۹۹ نشان می‌دهد که در این شهرستان ۱۱ هزار و ۸۵۰ هکتار زمین زیر کشت خربزه است و از هر هکتار ۲۰ تن برداشت می‌شود و در نتیجه این شهرستان حدود ۲۳۷ هزار تن محصول خربزه داشته است.
زردآلو
به شهرستان مرند در استان آذربایجان شرقی شهر زردآلوی ایران گفته می‌شود و می‌گویند که حدود ۵ هزار نفر در این شهرستان در مشاغلی مرتبط با این میوه کار می‌کنند.
در رنکینگ‌های جهانی ایران در رتبه دوم یا سوم تولید زردآلودی جهان قرار دارد و پیش از ما کشور ترکیه و در برخی رده‌بندی‌های ازبکستان قرار گرفته است.
شلیل
شلیل میوه بومی آسیا است و یکی از قدیمی‌ترین میوه‌ها بوده و ظاهراً ۲ هزار سال قبل در چین رشد می‌کرد و از طریق جاده ابریشم به ایران، یونان و رم باستان راه پیدا کرد. شلیل در حدود ۸۰ کشور جهان کاشته می‌شود و بیشترین آن در چین است و بعد از آن ایتالیا و ترکیه در رده دوم و سوم قرار دارند.
طالبی و گرمک
گفته شده ریشه آن به کشور فرانسه و الجزایر برمی‌گردد. با این حال گفته شده که چین، ترکیه و هند بزرگ‌ترین مراکز کشت این میوه هستند. در ایران از مهم‌ترین مراکز کشت طالبی می‌توان به شهرستانهای ورامین، دامغان، ساوه و اصفهان اشاره کرد.
گوجه سبز
بیشترین میزان تولید گوجه سبز در جهان مربوط به کشور چین با حدود ۹ میلیون تن است و در ایران حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تن گوجه سبز تولید می‌شود. شهرهای نوکنده در استان مازندران و شهریار در استان تهران به عنوان دو قطب تولید این میوه شناخته می‌شوند.
گیلاس
بیشترین میزان گیلاس جهان در حال‌حاضر، در ترکیه تولید می‌شود و بعد از آن با فاصله آمریکا و چین قرار گرفته‌اند.
در ایران، خراسان رضوی بیشترین میزان تولید گیلاس را دارد. سطح باغات گیلاس این استان حدود 6۵۰۰ هکتار است و در سال‌هایی که بارندگی خوب باشد، از هر هکتار گیلاس می‌توان حدود۶/۵تُن گیلاس برداشت کرد. بیشترین میزان این باغات در شهرهای گلبهار، طرقبه و شاندیز قرار دارد. گیلاس البته به صورت کمپوت هم تولید می‌شود. آستان قدس رضوی هم در تولید گیلاس و هم در تولید کمپوت آن دستی بر آتش دارد.
نارگیل
در حال‌حاضر، حدود سه‌چهارم از عرضه نارگیل در جهان از اندونزی، فیلیپین و هند تامین می‌شود. نارگیل در ایران در سواحل خلیج فارس و دریای عمان کاشت می‌شود ولی تولید آن عمده نیست.
هلو
ایران در برخی رده‌بندی‌ها، رتبه چهارم و در برخی رده‌بندی‌ها رتبه ششم تولید هلو را در جهان دارد.
گفته‌اند بیشترین میزان هلو در ایران، در استان گلستان تولید می‌شود و باز هم گفته شده که، چین بزرگ‌ترین تولیدکننده هلوی جهان است و اسپانیا در رده دوم قرار دارد. از آن‌سو، جالب است بدانید که روسیه به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده هلو در جهان شناخته شده و از این رو می‌تواند فرصتی بزرگ برای تولیدکنندگان ایرانی برای صادرات باشد.
هندوانه
خاستگاه آن آفریقای‌جنوبی است.
هندوانه بیشتر در استان هرمزگان کاشت می‌شود. در ۱۰سال منتهی به سال ۱۴۰۱، سطح زیر کشت هندوانه ۴۱درصد کاهش داشته و از ۱۳۱هزار هکتار به ۷۷هزار هکتار رسیده است.
