توسط : مثبت نیوز – نگاهی به وضعیت هزینه‌های اداری- عمومی 27 بانک نشان می‌دهد مجموع هزینه‌های این بانک‌ها طی سال 1402 با احتساب هزینه‌های استهلاک حدود 272 هزار میلیارد تومان و بدون احتساب این هزینه، نزدیک به 265 هزار میلیارد تومان بوده است.
براساس این آمارها، طی سال 1402 بدون در نظر گرفتن هزینه استهلاک، بانک ملی ایران با هزینه نزدیک به 48 همتی در رتبه اول بین 27 بانک قرار داشته است. پس از آن، بانک ملت با 41.5 همت دوم، صادرات با 35.8 همت سوم، تجارت با 27 همت چهارم، کشاورزی با 19 همت پنجم، رفاه کارگران با 14.5 همت ششم، مسکن با 10.5 همت هفتم، شهر با 8.9 همت هشتم، پاسارگاد با 6.2 همت نهم و آینده با 6.1 همت دهم بوده‌اند. خاورمیانه با 934 میلیارد تومان، دی در 9 ماهه سال گذشته با 1098 میلیارد تومان، صنعت و معدن و سرمایه هرکدام با 1.1 همت و بانک توسعه صادرات با 1.3 همت، به ترتیب کمترین هزینه اداری- عمومی را داشته‌اند.
بانک‌های دولتی شامل کشاورزی، ملی، ملت، خاورمیانه، مسکن، توسعه تعاون، بانک سینا و اقتصادنوین به ترتیب بانک‌هایی هستند که سهم هزینه‌های کارکنان از کل هزینه‌های اداری-عمومی بانک به ترتیب 79 درصد، 74، 72، 71، 70، 68، 67 و 67 درصد بوده است. در بین این بانک‌ها، قرض‌الحسنه رسالت با سهم 13 درصدی، کمترین نسبت هزینه کارکنان به هزینه‌های اداری-عمومی را داشته است. به نظر می‌رسد دلیل پایین بودن هزینه کارکنان در این بانک حذف اغلب شعب و الکترونیکی شدن بانک باشد. گردشگری با سهم 43 درصدی، شهر با 48 درصد، تجارت با 51 و پاسارگاد و پست بانک نیز به ترتیب با 52 درصد، در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
طی سال 1402 هزینه سرانه هر کارمند در بانک شهر با حدود یک میلیارد و 320 میلیون تومان در رتبه اول قرار داشته است. این میزان در بانک ملت با یک میلیارد و 319 میلیون تومان، در بانک ملی با یک میلیارد و 240 میلیون تومان، در بانک صادرات با یک میلیارد و 85 میلیون تومان، در بانک قرض‌الحسنه مهر با یک میلیارد و 41 میلیون تومان، در بانک‌های رفاه و خاورمیانه با 897 میلیون تومان، در بانک کشاورزی با 882 میلیون تومان و در بانک سامان و سینا نیز به ترتیب با 869 و 859 میلیون تومان به ترتیب بیشترین مقدار را داشته است. کمترین مقدار نیز مربوط به بانک پاسارگاد با 229 میلیون تومان، موسسه ملل با 415 میلیون تومان، صنعت و معدن با 424 میلیون تومان، رسالت و آینده با 452 میلیون تومان بوده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در بین 27 بانک مورد بررسی، این نسبت در بانک آینده با 158 درصد، بالاترین مقدار را دارد. به عبارتی، هزینه اداری-عمومی این بانک 1.6 برابر درآمد عملیاتی بانک (حدود 6.1 همت هزینه اداری-عمومی در مقابل 3.9 همت درآمد عملیاتی) بوده است. بانک سرمایه با 129 درصد دوم، دی با حدود 71 درصد، قرض‌الحسنه رسالت با حدود 68 درصد، رفاه با 52 درصد، صادرات با 47 درصد و ملی با 43 درصد در رتبه‌های بعدی نسبت هزینه‌های اداری-عمومی به درآمد عملیاتی قرار داشته‌اند. کمترین مقدار هزینه‌های اداری-عمومی به درآمد عملیاتی مربوط به بانک‌های صنعت و معدن، پاسارگاد، خاورمیانه، اقتصادنوین و گردشگری است.
با احتساب بانک سپه، در مجموع ۱۹ هزار و 72 شعبه بانکی در سراسر کشور وجود دارد و بیشترین تعداد متعلق به بانک سپه با ۳۱۳۶ شعبه است. تعداد شعب بانک سپه در سال ۹۸ معادل ۱۷۰۳ بوده که با ادغام بانک‌های انصار، قوامین، حکمت ایرانیان، مهر اقتصاد و موسسه اعتباری کوثر در بانک سپه این عدد به ۳۱۳۶ رسیده است.
یک نکته جالب‌توجه دیگر این است که اگر میانگین جهانی تعداد شعب را هم درنظر نگیریم و تعداد شعب نظام بانکی ایران را با الگوی ترکیه مقایسه کنیم، در آن صورت با درنظر گرفتن 18 شعبه به‌ازای هر 100هزار نفر بزرگسال (الگوی ترکیه)، از مجموع 19 هزار و 72 شعبه بانکی در ایران، تعداد 8 هزار شعبه مازاد خواهند بود. همچنین تعداد شعب بانکی به ازای هر 100 هزار بزرگسال در ایران 29 شعبه خواهد بود.
برای تصور حجم عظیم منابع مالی محصور در این 8 هزار شعبه مازاد همین‌قدر کافی است بگوییم اگر هر شعبه بانکی به‌طور میانگین فقط 100 متر مساحت داشته باشد، مجموع مساحت آنها به 800 هزار مترمربع خواهد رسید. با درنظر گرفتن میانگین کشوری هر مترمربع زمین مسکونی و تجاری حتی به قیمت متری 20 میلیون تومان، ارزش روز این شعب در برآورد حداقلی حدود 16 هزار میلیارد تومان خواهد بود.
اما بررسی وضعیت 27 بانک مورد بررسی نیز نشان می‌دهد بانک رسالت با هزینه سرانه 30 میلیارد تومانی در رتبه اول قرار دارد. پس از این بانک، بانک شهر با 17.5 میلیارد تومان هزینه سالانه به ازای هر شعبه در رتبه دوم و سامان با 15.5 میلیارد تومان سوم است. خاورمیانه با 15.2 میلیارد تومان، گردشگری با 12.6، توسعه صادرات با 11.9، کارآفرین با 10 و تجارت با 9.7 میلیارد تومان در رتبه‌های بعدی قرار دارند. کشاورزی با 2.2 میلیارد تومان، توسعه تعاون با 2.3 میلیارد تومان، مسکن با 2.7، ملل با 2.7، سرمایه با 2.8 و پست‌بانک با 3.2 میلیارد تومان هزینه به ازای هر شعبه، به ترتیب کمترین هزینه سرانه برای هر شعبه را طی سال 1402 داشته‌اند.
