توسط : مثبت نیوز – دیوان محاسبات کشور خبری درباره رسوب 400 هزار میلیارد تومان منابع در حساب‌های دستگاه‌های اجرایی منتشر کرد.
طبق اعلام دیوان، از این رقم، تقریباً نیمی (197 همت) مربوط به بودجه بخش عمرانی است که در شبکه بانکی رسوب کرده است. کمی پس از آن، وزارت اقتصاد آن را نادرست خواند.
همچنین، بر اساس آمار خزانه و بانک مرکزی تا اسفند 1403، حدود 284 هزار میلیارد تومان پول در حساب سازمان‌ها رسوب شده که از این مبلغ، 84 هزار میلیارد تومان به اعتبارات عمرانی تعلق دارد. این وضعیت چند سالی است به یک رویه تبدیل شده و براساس گزارش تفریغ بودجه سال 1402، وجوه انتقالی به بودجه 1403 با جهشی 58 درصدی به حدود 405 همت رسیده است.
براساس قانون بودجه سال 1404، بودجه تملک دارایی‌های سرمایه حدود ۶۰۰ همت تعریف شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در این سال‌ها، بودجه بخش عمرانی در حال آب رفتن است؛ مثلاً سهم بودجه عمرانی از کل مصارف بودجه عمومی از ۱۶ درصد در سال ۱۴۰۳ به ۱۲ درصد در سال ۱۴۰۴ کاهش یافته است.
در سال ۱۴۰۳ جمعاً ۵۱۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی شامل ۴۷۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان اوراق مرابحه (نقدی) و ۴۵ هزار میلیارد تومان اسناد خزانه (غیرنقدی) منتشر شده است. از این میزان، حدود ۲۴۳ هزار میلیارد تومان از محل ردیف‌های قانون بودجه ۱۴۰۳ و ۲۵۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از محل مجوز سران قوا، فروش یا تخصیص یافته است. در همین راستا گفتنی است که با وجود تسویه ۳۰۵ هزار میلیارد تومان از اصل و سود اوراق، مانده تعهدات دولت تا پایان سال ۱۴۰۳ بابت اصل و سود اوراق مالی اسلامی، با احتساب تضمین ۵۰ درصدی دولت در قبال اوراق منتشره توسط شهرداری‌ها، به ۱۲۹۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. البته بر اساس اعلام رسمی سخنگوی ستاد بودجه سازمان برنامه و بودجه، مژگان خانلو، در مورد بودجه عمرانی در نیمه ابتدایی سال 1403، بر اساس قانون بودجه سال گذشته، طرح عمرانی 400 هزار میلیارد تومان بود که تا آبان 1403 تنها 100 هزار میلیارد تومان معادل 25 درصد اعتبارات برای طرح‌های عمرانی محقق شد.
در سال ۱۴۰۳ جمعاً ۵۱۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی شامل ۴۷۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان اوراق مرابحه (نقدی) و ۴۵ هزار میلیارد تومان اسناد خزانه (غیرنقدی) منتشر شده است. از این میزان، حدود ۲۴۳ هزار میلیارد تومان از محل ردیف‌های قانون بودجه ۱۴۰۳ و ۲۵۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از محل مجوز سران قوا، فروش یا تخصیص یافته است. در همین راستا گفتنی است که با وجود تسویه ۳۰۵ هزار میلیارد تومان از اصل و سود اوراق، مانده تعهدات دولت تا پایان سال ۱۴۰۳ بابت اصل و سود اوراق مالی اسلامی، با احتساب تضمین ۵۰ درصدی دولت در قبال اوراق منتشره توسط شهرداری‌ها، به ۱۲۹۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. البته بر اساس اعلام رسمی سخنگوی ستاد بودجه سازمان برنامه و بودجه، مژگان خانلو، در مورد بودجه عمرانی در نیمه ابتدایی سال 1403، بر اساس قانون بودجه سال گذشته، طرح عمرانی 400 هزار میلیارد تومان بود که تا آبان 1403 تنها 100 هزار میلیارد تومان معادل 25 درصد اعتبارات برای طرح‌های عمرانی محقق شد.
طی 8 سال اخیر، تقریباً به‌طور میانگین 80 تا 90 درصد از پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام ماندند و به بودجه سال بعد خود منتقل شدند. سال 95، تقریباً 89 درصد از پروژه‌ها نیمه‌تمام ماندند. اوج این اتفاق در سال 97 رخداد داد و 94 درصد از پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام باقی ماندند. کمترین مقدار پروژه‌های نیمه‌تمام برای سال 1402 و سپس 99 است که 63 و 70 درصد طرح‌ها به سال بعد خود موکول شدند. نکته قابل تأمل این ماجرا اینجاست که هرچند کمترین پروژه‌ها در سال 1402 نیمه‌تمام ماندند، ولی رقم رسوب بودجه در این سال قابل توجه و 404 همت است.
این انتقال منابع پیامدهای نامطلوبی به همراه دارد؛ از جمله تلنبار شدن مطالبات پیمانکاران، باقی ماندن منابع بدون مصرف علی‌رغم پرداخت سود، کاهش ارزش واقعی منابع به دلیل تورم بالا و تعلل در تکمیل پروژه‌های عمرانی که منجر به انباشته شدن آن‌ها می‌شود. نکته مهم آنکه تعلل در تکمیل پروژه‌های عمرانی منجر به انباشته شدن آن‌ها در لیست پروژه‌های نیمه‌تمام دولت، فرسودگی تأسیسات و تجهیزات نیمه‌تمام و نارضایتی اجتماعی را در پی دارد.
