مثبت نیوز – مثبت نیوز – طالبان خشکسالی و نبود آب کافی را بهانهای برای عدم اجرای تعهدات اعلام می کند.
این درحالی است که تصاویر ماهوارهای نشان میداد، آب کافی در پشت سدهای کجکی و کمالخان برای پرداخت حقآبه ایران وجود دارد. طالبان در سال قبل از آن و بعدتر هم حقآبه ایران را عمدا به شورهزار منحرف کرده بود تا مردم سیستان از آن بیبهره شوند.
منازعه ایران و افغانستان بر سر منابع آبی ریشهای تاریخی دارد که به دوران پیش از انقلاب اسلامی برمیگردد. این منازعات، بهویژه در مورد رودخانههایی همچون هیرمند(هامون) و هریرود، تحتتأثیر مسائل زیستمحیطی و سیاستهای داخلی هر دو کشور قرار گرفته است. در سال ۱۳۵۱ معاهده حقآبه میان افغانستان و ایران درباره هیرمند بین امیرعباس هویدا نخستوزیر ایران و محمدموسی شفیق، صدراعظم افغانستان امضا شد و مجالس هر دو کشور هم آن را تصویب کردند که طبق آن، سهم ایران از این رودخانه 820 میلیون مترمکعب تعیین شد
در مجموع استفاده از ابزار آب به عنوان یک اهرم ژئوپلیتیک در دستورکار همسایگان ایران قرارگرفته است، کشورهایی مانند ترکیه و حتی روسیه هم اقداماتی انجام دادهاند، برای مثال روسیه با سدسازی بر روی رود ولگا باعث شده که مطابق اظهارات رئیس موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو تراز دریای کاسپین نسبت به سال 1400 یک متر کاهش پیدا کند و سالانه با کاهش 20 تا 25 سانتیمتری روبرو شود. طالبان هم با کمک ترکیه این سیاست را به شدت پیگیری میکند. از مهمترین سدهایی که افغانستان در سالهای گذشته آبگیری کرده یا در دستور کار قرار داده است سدهای سلما، پاشدان و بخش آباد هستند.
گفتنی است مشارکت و همکاری برای تحت فشار گذاشتن ایران صرف به همکاری باکو با افغانستان محدود نمیشود؛ بلکه نقش اصلی را کمک به سدسازی افغانستان کشور ترکیه دارد که علاوه بر همکاری با طالبان در شرق کشور، به طور همزمان با پروژههای سدسازی داپ بر روی رود ارس و گاپ بر روی دجله و فرات در حال تهدید شمال غرب و غرب و جنوب غرب ایران نیز هست. ترکیه از مدتها پیش در عرصه سدسازی در افغانستان و سایر کشورهای آسیای میانه فعال بوده است، این کشور با انتقال فناوریهای سدسازی به افغانستان، عملاً سیاستهای آبی خود را در جهت تحت فشار قرار دادن ایران و دیگر همسایگان پیش برده است. برای مثال بعد از بستن رود هیرمند تنها جریان رودخانه فراه سالانه حدود 1.2 میلیارد متر مکعب آورده آبی برای ایران داشت که هم اکنون ترکیه در همکاری با طالبان نقش فعالی برای ساخت سد بخشآباد بر روی این رود ایفا میکند که به انحصار کامل آب این رودخانه می انجامد و عملا کل زیست و حیات منطقه سیسان ایران را با تهدید جدی روبرو کرده خواهد کرد.