توسط : مثبت نیوز – در حال حاضر ۱۳۸ گمرک اجرایی در کشور فعالند.
این گمرکات در سال 1403 حدود بیش از 191 میلیون تن کالا به ارزش 130 میلیارد دلار (57.8 میلیارد دلار صادرات + 72.3 میلیارد دلار واردات) را صادر یا وارد کشور کرده‌اند، همچنین طی سال گذشته حجم ترانزیت حدود 22 میلیون تن اعلام شده است. علاوه بر اینها براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، حجم قاچاق کالا سالیانه بین ۱۲ تا ۲۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود که حداقل حدود ۲۵ درصد آن از طریق مبادی رسمی است.
یکی از شاخص‌هایی که بانک جهانی در گزارش سهولت کسب‌وکار منتشر می‌کرد، رتبه کشورها در نماگر تجارت فرامرزی است. براساس این گزارش در شاخص کل تجارت فرامرزی رتبه ایران در سال 2020 درحالی 123 جهان بوده که این رتبه برای ترکیه 44، چین 56 و امارات 92 بوده است.
براساس این گزارش درحالی زمان انطباق اسناد و انطباق فیزیکی (مرزی) در ایران به ترتیب 33 و 101 ساعت بوده، این میزان برای ترکیه به ترتیب 4 و 10 ساعت و برای چین 8 و 18 ساعت و برای امارات 5 و 27 ساعت است. در حوزه واردات انطباق سند و انطباق فیزیکی (مرزی) برای ایران 40 و 141 ساعت و این میزان برای ترکیه 2 و 7 ساعت و برای چین 11 و 37 ساعت است. این داده‌ها نشان می‌دهد زمان صادرات و واردات در گمرکات ایران بعضاً در مقایسه با کشور همسایه یعنی ترکیه 8 تا 10 برابر است. یکی دیگر از شاخص‌های بین‌المللی که در زمینه بررسی مقایسه عملکرد گمرک‌های کشورهای مختلف می‌توان به آن استناد کرد، شاخص توانمندسازی تجاری است. این شاخص از سال ۲۰۰۸ و به‌صورت دوسال یک‌بار توسط مجمع جهانی اقتصاد منتشر می‌شود. مطابق گزارش فوق، ایران در زمینه تمامی نماگرهای مربوط به شاخص توانمندسازی تجارت عملکرد نامناسبی را نسبت به کشورهای مورد مطالعه (ترکیه، امارات و چین) داشته است.
در زمینه مدیریت مرزی کارایی و شفافیت حاکم بر مرزهای کشور جایگاه کشورمان در رتبه ۱۲۳ برآورد شده است. این امر حکایت از نامناسب‌بودن خدمات مرتبط با گمرک از قبیل تعداد روزها و اسناد لازم برای صادرات و واردات دارد. در این شاخص رتبه امارات 25، ترکیه 45 و برای چین 52 گزارش شده است. در زمینه زیرساخت‌های تجاری و مواردی از قبیل کیفیت زیر‌ساخت‌ها قابلیت دسترسی به خدمات حمل ونقل و ICT نیز ایران در بین ۱۳۶ کشور در رده ۹۰ قرار دارد. در این شاخص رتبه امارات 6، رتبه چین 27 و رتبه ترکیه 46 گزارش شده است.
