توسط : مثبت نیوز – در سال 96 مجموع واردات حوزه خودرو شامل خودروهای شهری، معدنی، موتورسیکلت، دوچرخه و قطعات یدکی به 7.2 میلیارد دلار رسید.
چین با سهم 35 درصدی (2.25 میلیارد دلار) بزرگ‌ترین تأمین‌کننده قطعات بود. امارات با 1.5 میلیارد دلار و سهم 20.8 درصدی در رتبه دوم قرار داشت که نشان‌دهنده موقعیت تجاری استراتژیک این کشور برای ایران است. کره‌جنوبی با واردات 763 میلیون دلار (10.6 درصد) در جایگاه سوم قرار دارد که وابستگی ایران به این کشور را در زمینه قطعات یدکی نشان می‌دهد. سوئد، ژاپن و ترکیه به ترتیب با 441 میلیون دلار (6.1 درصد)، 308 میلیون دلار (4.3 درصد) و 217 میلیون دلار (3 درصد) در رده‌های بعدی قرار دارند. این آمار به‌وضوح نشان‌دهنده وابستگی ایران به واردات از چین و امارات است؛ درحالی‌که کشورهای دیگر سهم کمتری در این بازار دارند. این وابستگی ممکن است تأثیرات زیادی بر سیاست‌های تجاری و اقتصادی ایران داشته باشد.
در سال 1402، مجموع واردات حوزه خودرو و قطعه به بیش از 10.5 میلیارد دلار رسید که شامل خودروهای سواری، قطعات یدکی و موتورسیکلت است. چین با واردات 6.3 میلیارد دلار (59.3 درصد از کل واردات) همچنان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده ایران در این بخش است. این وابستگی نشان‌دهنده نقش مهم چین در تأمین نیازهای خودرویی ایران به‌ویژه در شرایط تحریمی است. امارات با واردات 2.08 میلیارد دلار (19.7 درصد) در رتبه دوم قرار دارد و ترکیه با بیش از یک میلیارد دلار (9.6 درصد) سومین تأمین‌کننده بزرگ است. کشورهای آلمان، هنگ‌کنگ و هند نیز واردات قابل‌توجهی داشته‌اند، ولی سهم آنها به ترتیب 2.7 درصد، 1.4 درصد و 0.5 درصد است. کره‌جنوبی و روسیه با واردات کمتر از یک درصد سهم کمی در بازار واردات خودرو دارند. این آمار نشان می‌دهد ایران به‌شدت وابسته به واردات از چین و امارات است، درحالی‌که کشورهای دیگر مانند ترکیه و آلمان سهم‌های کمتری دارند. ساختار واردات ممکن است در آینده تحت‌تأثیر تغییرات سیاسی و تجاری قرار گیرد.
براساس آخرین داده‌ها، واردات قطعات SKDو CKD به ایران در مجموع به ارزش 4 میلیارد و 117 میلیون دلار بوده است. این واردات به‌ویژه در صنعت خودروسازی و مونتاژ محصولات صنعتی اهمیت بالایی دارد. در این میان، کشورهایی از جمله چین، فرانسه و سوئد بیشترین سهم را در تأمین این قطعات به ایران دارند. به بیان بهتر چین بزرگ‌ترین صادرکننده قطعات به ایران است. واردات قطعات از چین بالغ بر یک میلیارد و 958 میلیون دلار بوده که حدود ۴۷.۶ درصد از کل واردات قطعات SKD و CKD به ایران را شامل می‌شود. چین به‌عنوان شریک تجاری اصلی ایران در این زمینه بخش عمده‌ای از نیازهای صنعتی و خودرویی کشور را تأمین می‌کند. فرانسه با سهم واردات حدود ۲۰.۷ درصد از کل واردات در رتبه دوم قرار دارد. فرانسه با برندهای خودرویی مشهور نظیر پژو و رنو، سهم قابل‌توجهی در تأمین قطعات خودرو برای ایران دارد. واردات قطعات از سوئد در سال 96 ۴۲۳ میلیون دلار محاسبه شده است که که حدود ۱۰.۳ درصد از کل واردات قطعات SKD و CKD را شامل می‌شود. این کشور با برندهایی مانند ولوو در صنعت خودرو سازی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. واردات از کره‌جنوبی ۴۰۳ میلیون دلار بوده که معادل ۹.۸ درصد از کل واردات است. کره‌جنوبی با برندهایی نظیر هیوندای و کیا در تأمین قطعات خودرو برای بازار ایران نقش برجسته‌ای ایفا می‌کند. این داده‌ها تنوع تأمین قطعات صنعتی و خودرویی از کشورهای مختلف به ایران در سال 96 را نشان می‌دهد؛ جالب توجه است که حجم زیادی از واردات قطعه به ایران در سال 96 وابسته به چین بوده و سهمی بالغ بر 40 درصد را به خود تخصیص داده است.
اما در سال 1402 براساس آمارهای گمرک، مجموع واردات قطعات CKD و SKD به میزان 5 میلیارد و 155 میلیون دلار بوده است. در این میان واردات از چین با بالغ بر 4 میلیارد دلار سهم عمده‌ای از بازار واردات قطعات خودرو را به خود اختصاص داده است و حدود 79 درصد از کل واردات این بخش مربوط به چین است. بعد از چین امارات با واردات 754 میلیون دلار در رتبه دوم قرار دارد که 14.6 درصد از مجموع واردات قطعات را به خود اختصاص داده است. ترکیه نیز با واردات 111 میلیون دلار، سهم 2.2 درصدی از کل واردات را دارد. این آمار نشان می‌دهد که ایران در سال 1402 همچنان وابستگی زیادی به واردات از چین و امارات دارد، درحالی‌که کشورهای اروپایی و کره و ژاپن با سهم‌های کمتر در تأمین قطعات خودرو نقش دارند. تحولات تجاری و تغییرات در سیاست‌های تجاری ممکن است در آینده تأثیر قابل‌توجهی بر این ساختار واردات داشته باشد.
