مثبت نیوز – در مورد نحوه ورود اینترنت به ایران و قدمهایی که برای آن برداشته شد، روایتهای دیگری هم وجود دارد که نشان میدهد آنچه جواد لاریجانی گفته تا اندازهای درست است. فقط اینکه آن زمان یعنی؛ ۳۳ سال پیش هنوز مرکز پژوهشهای بنیادی به شکل امروزی وجود نداشت، بلکه در سال ۶۸ گروهی از پژوهشگران دانشگاهی رشتههای فیزیک و ریاضیات دانشگاه شریف که دکتر لاریجانی هم استاد منطق ریاضی در همین دانشگاه بود، تصمیم گرفتند پژوهشگاه ویژهای را برای این علوم پایه، تأسیس کنند.
وزارت علوم هم این پیشنهاد را قبول کرد و ریاست آن را هم داد به جواد لاریجانی. این پژوهشگاه سالها بعد حوزه فعالیتش را گسترش داد و تبدیل شد به پژوهشگاه دانشهای بنیادی اما ما برای اینکه ببینیم اینترنت چطور به ایران آمد، قرار است در همان مرحله قبل باقی بمانیم و یک چهره بسیار کلیدی به نام دکتر سیاوش شهشهانی را به شما معرفی کنیم، کسی که از طرف جواد لاریجانی به عنوان قائممقام او در پژوهشگاه منصوب شد و بسیاری از امور آن را به عهده گرفت.
خود آقای شهشهانی ماجرای ورود اینترنت به ایران را در چند گفتوگوی مختلف به شکل مفصلی شرح داده و گفته که اولینبار در سال ۶۸ در دانشگاههای ایتالیا با اینترنت آشنا شده و دیده که تب اینترنت و ایمیل در دانشگاههای این کشور داغ شده و اساتید ایرانی که برای فرصت مطالعاتی به کشورهای دیگر میرفتند با این پدیده آشنا میشدند: «بعد از بازگشت به ایران به عضویت هیأت علمی مرکز تحقیقاتی فیزیک نظری و ریاضیات درآمدم. سال ۶۸ بود که آقای دکتر محمدجواد لاریجانی، رئیس این مرکز همت کردند و اینترنت را به ایران آوردند. من هم به عنوان جانشین ایشان در این طرح همکاری کردم.»
شهشهانی اولین تجربه ایران در ارتباط با شبکه جهانی را مربوط به پاییز سال ۱۳۷۱ میداند: «یکی از نخستین دغدغههای مدیران و هیأت علمی این مرکز، ارتباط علمی و پژوهشی با دانشگاههای دنیا بود. در مرکز تحقیقات به این نتیجه رسیدیم که پست الکترونیک برای یک مرکز تحقیقاتی که میخواهد با دانشگاههای دنیا ارتباط داشته باشد، یک ضرورت اجتنابناپذیر است. به دلیل شرایط پس از جنگ، برنامه گسترش ارتباط با دانشگاههای خارجی مورد نظر بود و یکی از سرلوحههای مرکز تحقیقات بهشمار میآمد. ایمیل ارزانترین و سریعترین روشی بود که مورد توجه قرار گرفت.»
در سال 68 هیچ مرکزی برای ارائه خدمات اینترنت در کشور وجود نداشت. هرچند برخی مراکز از طریق تماس تلفنی با خارج کشور به شبکه وصل میشدند ولی این مراکز به دیگران خدمات نمیدادند. از طریق تماس تلفنی بینالمللی به شبکه اینترنت وصل میشدند. البته در آن زمان هنوز شبکه internet ایجاد نشده بود و به شبکه bitnet وصل میشدند.
از طریق مرکز بینالمللی فیزیک نظری در ایتالیا که آن زمان ریاست آن با پروفسور عبدالسلام بود به موسسه مجمع اروپایی شبکههای تحقیقاتی (earn) وصل شدیم.این مؤسسه آن زمان کشورهای غیر اروپایی مانند هندوستان را به عضویت پذیرفته بود. ولی شرایط عضویت ویژهای داشت که با توصیههای آقای عبدالسلام، عضویت ایران مورد پذیرش قرار گرفت.
اواخر سال میلادی 1992 از طریق اتصال تلفنی به دانشگاه لینس اتریش وصل شدیم. بعدها با یک خط استیجاری به دانشگاه وین اتریش وصل شدیم که آن زمان از نقاط اصلی اتصال به شبکه earn بود.همکاران ما که به اجلاس فنی بینالمللی میرفتند، چیزهای تازهای یاد گرفتند. گزارشهای آنها نشان میداد که شبکههای تحقیقاتی بینالمللی از پروتکل bitnet به پروتکل جدید به نام internet حرکت میکنند. به همین دلیل بود که مرکز تحقیقات نیز اتصال به اینترنت را بهسرعت پیگیری کرد.»
البته میدانیم که اینترنت در ایران اما تا سال ۱۳۷۳ هنوز در اختیار مردم قرار نگرفت در سال ۱۳۷۳ موسسه ندا یارانه توسط ناصرعلی سعادت تاسیس شد. این موسسه اولین سرویسدهنده اینترنت Dial-up در کشور بود و همچنین اولین دامنه اینترنتی ایران به نام neda.net به نام آن به ثبت رسید. یکی دیگر از وقایع مهم تاریخچه اینترنت در ایران تاسیس شرکت امور ارتباطات دیتا است. در سال ۱۳۷۴ مجلس شورای اسلامی طرح تاسیس این شرکت را تحت نظر شرکت مخابرات ایران تصویب کرد و مسئولیت توسعه خدمات دیتا در کشور را بهطور انحصاری در اختیار این شرکت دولتی زیر مجموعه وزارت پست و تلگراف وقت قرار داد.